Ο χώρος της παιδείας στην Ελλάδα ταλανίζεται χρόνια τόσο από έλλειψη κατευθύνσεων και οράματος όσο και από προβλήματα στην καθημερινότητα των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των γονέων. Οι λύσεις στα θέματα των κεντρικών κατευθύνσεων έρχεται μέσα από συνεχή και γόνιμο διάλογο με την κοινωνία θέτοντας στόχους για το μέλλον, βρίσκοντας συνισταμένες και αξιοποιώντας την εμπειρία των λειτουργών της εκπαίδευσης. Ο ρόλος της πολιτικής ηγεσίας σε αυτή την προσπάθεια είναι συντονιστικός, δίνοντας το έναυσμα του διαλόγου και εμμένοντας στην ευρύτερη δυνατή συναίνεση της κοινωνίας. Τα θέματα της καθημερινότητας, θεσμικά και οικονομικά, είναι αυτά όμως που δίνουν τον παλμό και έχουν άμεση εφαρμογή, βελτιώνοντας τη σχολική ζωή του μαθητή και του γονέα και θωρακίζουν το ρόλο του εκπαιδευτικού ως του σημαντικότερου κρίκου αυτής της προσπάθειας.
Τα θέματα της καθημερινότητας λύνονται με καλύτερο συντονισμό των υπηρεσιών και με νομοθετικές παρεμβάσεις όπου χρειάζεται. Η ύπαρξη χρονοδιαγράμματος για όλες τις διαδικασίες της σχολικής χρονιάς, ο έγκαιρος προγραμματισμός και διανομή των σχολικών βιβλίων καθώς και η ορθολογικότερη διαχείριση των υπηρεσιακών μεταβολών χωρίς εκπτώσεις στα κοινωνικά κριτήρια (μεταθέσεις-αποσπάσεις-διορισμοί) βελτιώνουν σημαντικά την καθημερινότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το σχολείο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που κάθε χρόνο μεταβάλλεται η οργανικότητα στις ειδικότητες των εκπαιδευτικών καθώς αυξομειώνονται τα τμήματα ανάλογα με τις εγγραφές μαθητών στις τάξεις αλλά και στα εργαστήρια των ΕΠΑΛ.
Για το θέμα του τρόπου πρόσληψης των εκπαιδευτικών έχει γίνει πολλή συζήτηση τις τελευταίες μέρες. Η νέα υπουργός θεώρησε ως πρώτη προτεραιότητα την αλλαγή του συστήματος και χωρίς καμία προετοιμασία και διάλογο με την ΟΛΜΕ, τη ΔΟΕ και την ΠΕΑ εξήγγειλε αλλαγές. Η προχειρότητα στις εξαγγελίες φάνηκε ξεκάθαρα και από τις διφορούμενες δηλώσεις της Υπουργού καθώς και από την αποσπασματικότητα των νέων μέτρων. Καμία αναφορά στους τρίτεκνους και στους πολύτεκνους εκπαιδευτικούς, στην ειδική αγωγή, στα Τμήματα Αθλητικής Διευκόλυνσης, στα εκκλησιαστικά λύκεια καθώς και στα ιδιωτικά σχολεία.
Η ψήφιση του ν. 3687/08, την οποία ως αρμόδιος υπουργός εισηγήθηκα, θέσπισε για πρώτη φορά μέγιστο χρόνο παραμονής στην αναπλήρωση τους 24 μήνες υπό την προϋπόθεση μίας επιτυχίας στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Παράλληλα διατηρήθηκε το ποσοστό 40%-60% καθώς επίσης θεσπίστηκε και το 30μηνο σε βάθος πενταετίας για τους εκπαιδευτικούς με μεγάλες προϋπηρεσίες, μία διάταξη με μεταβατικό χαρακτήρα καθώς αφορούσε εκπαιδευτικούς που είχαν ως και 70 μήνες προϋπηρεσία υπηρετώντας ως αναπληρωτές και ωρομίσθιοι για σχεδόν μία δεκαετία. Για τις τεχνικές ειδικότητες τριπλασιάστηκε ο αριθμός εισακτέων στην ΑΣΠΑΙΤΕ και θεσπίστηκε πρόγραμμα 3μηνης διάρκειας για τις ειδικότητες ΔΕ ώστε κανένας νέος εκπαιδευτικός να μην μπαίνει σε τάξη πριν παρακολουθήσει πρόγραμμα παιδαγωγικής κατάρτισης. Η εφαρμογή του νόμου στα δύο πρώτα χρόνια βελτίωσε ουσιαστικά την εικόνα των πινάκων μειώνοντας την πολύχρονη αναμονή και θέτοντας κανόνες με πάγιο χαρακτήρα, οδηγώντας σε διορισμό πλέον των 3.000 εκπαιδευτικών τη διετία 2008-2010.
Το πνεύμα των ανακοινώσεων της νέας πολιτικής ηγεσίας οδηγεί σε ένα σύστημα με διενέργεια διαγωνισμών του ΑΣΕΠ κάθε χρόνο. Μία ψυχοφθόρα διαδικασία την οποία ενώ οι εκπαιδευτικοί την έχουν υποστεί δύο και τρεις φορές προκειμένου να μπουν στους πίνακες των αναπληρωτών θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Η αντικειμενικότητα του υπάρχοντος συστήματος είναι αναμφισβήτητη και αυτός είναι και ο λόγος που το υπερασπίζεται τόσο η ΟΛΜΕ και η ΔΟΕ όσο και οι ίδιοι οι αναπληρωτές. Περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν. Η ανατροπή όμως των προϋποθέσεων μετά από την αναντίρρητη ομαλοποίηση της κατάστασης που επήλθε με τη ρύθμιση του 24μήνου μόνο αναστάτωση μπορεί να φέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα τη στιγμή που υπάρχουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα που χρήζουν άμεσης παρέμβασης.
Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας δυστυχώς στα πρώτα της βήματα αιφνιδιάζει τους εκπαιδευτικούς και υπονομεύει τις προσδοκίες τους.
Τα θέματα της καθημερινότητας λύνονται με καλύτερο συντονισμό των υπηρεσιών και με νομοθετικές παρεμβάσεις όπου χρειάζεται. Η ύπαρξη χρονοδιαγράμματος για όλες τις διαδικασίες της σχολικής χρονιάς, ο έγκαιρος προγραμματισμός και διανομή των σχολικών βιβλίων καθώς και η ορθολογικότερη διαχείριση των υπηρεσιακών μεταβολών χωρίς εκπτώσεις στα κοινωνικά κριτήρια (μεταθέσεις-αποσπάσεις-διορισμοί) βελτιώνουν σημαντικά την καθημερινότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το σχολείο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που κάθε χρόνο μεταβάλλεται η οργανικότητα στις ειδικότητες των εκπαιδευτικών καθώς αυξομειώνονται τα τμήματα ανάλογα με τις εγγραφές μαθητών στις τάξεις αλλά και στα εργαστήρια των ΕΠΑΛ.
Για το θέμα του τρόπου πρόσληψης των εκπαιδευτικών έχει γίνει πολλή συζήτηση τις τελευταίες μέρες. Η νέα υπουργός θεώρησε ως πρώτη προτεραιότητα την αλλαγή του συστήματος και χωρίς καμία προετοιμασία και διάλογο με την ΟΛΜΕ, τη ΔΟΕ και την ΠΕΑ εξήγγειλε αλλαγές. Η προχειρότητα στις εξαγγελίες φάνηκε ξεκάθαρα και από τις διφορούμενες δηλώσεις της Υπουργού καθώς και από την αποσπασματικότητα των νέων μέτρων. Καμία αναφορά στους τρίτεκνους και στους πολύτεκνους εκπαιδευτικούς, στην ειδική αγωγή, στα Τμήματα Αθλητικής Διευκόλυνσης, στα εκκλησιαστικά λύκεια καθώς και στα ιδιωτικά σχολεία.
Η ψήφιση του ν. 3687/08, την οποία ως αρμόδιος υπουργός εισηγήθηκα, θέσπισε για πρώτη φορά μέγιστο χρόνο παραμονής στην αναπλήρωση τους 24 μήνες υπό την προϋπόθεση μίας επιτυχίας στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Παράλληλα διατηρήθηκε το ποσοστό 40%-60% καθώς επίσης θεσπίστηκε και το 30μηνο σε βάθος πενταετίας για τους εκπαιδευτικούς με μεγάλες προϋπηρεσίες, μία διάταξη με μεταβατικό χαρακτήρα καθώς αφορούσε εκπαιδευτικούς που είχαν ως και 70 μήνες προϋπηρεσία υπηρετώντας ως αναπληρωτές και ωρομίσθιοι για σχεδόν μία δεκαετία. Για τις τεχνικές ειδικότητες τριπλασιάστηκε ο αριθμός εισακτέων στην ΑΣΠΑΙΤΕ και θεσπίστηκε πρόγραμμα 3μηνης διάρκειας για τις ειδικότητες ΔΕ ώστε κανένας νέος εκπαιδευτικός να μην μπαίνει σε τάξη πριν παρακολουθήσει πρόγραμμα παιδαγωγικής κατάρτισης. Η εφαρμογή του νόμου στα δύο πρώτα χρόνια βελτίωσε ουσιαστικά την εικόνα των πινάκων μειώνοντας την πολύχρονη αναμονή και θέτοντας κανόνες με πάγιο χαρακτήρα, οδηγώντας σε διορισμό πλέον των 3.000 εκπαιδευτικών τη διετία 2008-2010.
Το πνεύμα των ανακοινώσεων της νέας πολιτικής ηγεσίας οδηγεί σε ένα σύστημα με διενέργεια διαγωνισμών του ΑΣΕΠ κάθε χρόνο. Μία ψυχοφθόρα διαδικασία την οποία ενώ οι εκπαιδευτικοί την έχουν υποστεί δύο και τρεις φορές προκειμένου να μπουν στους πίνακες των αναπληρωτών θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Η αντικειμενικότητα του υπάρχοντος συστήματος είναι αναμφισβήτητη και αυτός είναι και ο λόγος που το υπερασπίζεται τόσο η ΟΛΜΕ και η ΔΟΕ όσο και οι ίδιοι οι αναπληρωτές. Περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν. Η ανατροπή όμως των προϋποθέσεων μετά από την αναντίρρητη ομαλοποίηση της κατάστασης που επήλθε με τη ρύθμιση του 24μήνου μόνο αναστάτωση μπορεί να φέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα τη στιγμή που υπάρχουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα που χρήζουν άμεσης παρέμβασης.
Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας δυστυχώς στα πρώτα της βήματα αιφνιδιάζει τους εκπαιδευτικούς και υπονομεύει τις προσδοκίες τους.